2020 geeft Praktijkschool Grotius College in Delft vleugels met nieuw schoolgebouw! (ontwerp Studio Huijgens)

Het was september 2016 toen het schoolbestuur van de praktijkschool Pro Grotius in Delft, samen met de stichting Mevrouw Meijer, ‘geeft scholenbouw vleugels’, een zoektocht begon om een tweetal, niet meer in gebruik zijnde kleuter- en basisscholen op de hoek van de Vulcanusweg – Isaäc Da Costalaan in de wijk Voorhof in Delft, te transformeren naar een nieuwe praktijkschool. Drie architectenbureaus werden gevraagd om hiervoor ontwerpend onderzoek te doen. In 2017 werd Studio Huijgens uitgenodigd om, in overleg met de leerlingen en het team van de school, haar ontwerp om te zetten in een definitief bouwplan (Link naar studieopdracht).

De praktijkschool is een bijzondere vorm van voortgezet onderwijs die, als aan alle criteria is voldaan, de leerlingen toegang geeft tot het landelijk Praktijkschooldiploma. Hier gaat het om leerlingen die met hun leerresultaat tussen het praktijkonderwijs en de vmbo inzitten en vaak kampen met een sociaal-emotionele problematiek. Voor deze leerlingen is passend onderwijs met (extra) begeleiding nodig. Dat houdt vooral in dat de nadruk ligt op het leren langs de weg van de praktijk.

Praktijkonderwijs vraagt dan ook om een specifiek ontwerp. Zo is het voor de leerlingen belangrijk dat de school kleinschalig, veilig en overzichtelijk is. Het schoolgebouw zelf is ook een belangrijke praktijkleerplaats in het onderwijs en functioneert als een leer- & ontmoetingsplek. Daarvoor is het nodig dat het schoolgebouw de eigenschappen heeft van zowel een publieke ruimte in de stad, het karakter heeft van een werkplaats, als ook de intimiteit van een huiskamer in een woning. Ontmoeting, theorievorming en handvaardigheden komen zo elk tot hun recht in de eigen schoolomgeving.

Dat vraagt bij de vormgeving van de school veel aandacht in het ontwerp voor de ruimtelijke organisatie van het onderwijsprogramma. Het bijzondere in dit ontwerp is, dat wij uit moesten gaan van het hergebruik van de twee bestaande scholen. Beide gebouwen krijgen een eigen functie. Zo wordt de vroegere kleuterschool geschikt gemaakt voor het geven van de theorie vakken: Nederlands, Rekenen, ICT, Burgerschap en Engels. In de voormalige basisschool komen de werkplaatsen van de praktijkschool voor de praktijkvakken: Kunst & Cultuur, Techniek, Horeca, Zorg & Welzijn, Groen, Detail en Mode & Textiel.

Het hart van het gebouw zal worden gevormd door een imposante brug die door de twee bestaande schoolgebouwen gedragen lijkt te worden. Met haar drie bouwlagen vormt het bruggebouw het gezicht van de praktijkschool. Zij verbindt de oude gebouwen, herbergt verschillende onderwijsfuncties en vormt het centrale hart in de langgerekte binnenstraat/aula, welke alle ruimtes ontsluit. Zij scheidt de open ruimte aan de voor- en achterzijde van de school waardoor het voorplein en het beschutte schoolerf een eigen identiteit krijgen.

De transparante hal op de begane grond met een oppervlak van 8 bij 13 meter is het publieke plein van de praktijkschool. Hier komen de leerlingen binnen, verspreiden zij zich naar de verschillende functies van de school, en biedt een toegang naar het plein aan de zuidzijde van de school. In de hal en doorlopende binnenstraat is ruimte voor een ontspannen verblijf, voor studieplekken, maar ook voor gemeenschappelijke activiteiten. Zo kan bijvoorbeeld de hal worden omgevormd tot een marktplaats waarin leerlingen hun resultaten presenteren.

De praktijkschool is niet een naar binnen gekeerd gebouw. Sterker nog, in het onderwijs wordt zoveel als mogelijk contact gelegd met de wijk en de samenleving. Stages zijn hiervoor het verzamelbegrip. Zo kan bijvoorbeeld het Horecalokaal functioneren als een publiek restaurant met een open terras naar de wijk. De transparante etalages van ‘detail’, ‘fietsenreparatie’ en ‘techniek’ zijn zichtbaar voor de wijk. Aan de tuinzijde aan de zuidkant van de school presenteert het vak ‘groen’ zich met een siertuin en nutstuin ten behoeve van de koksschool. Kortom de school en de wijk kunnen elkaar in de praktijk van de school ontmoeten. Voor de leerlingen betekent dit, dat zij verbonden zijn met de samenleving, waarin zij na de school zelfstandig zullen functioneren.

In het ontwerp van de school is ook de inrichting van buitenruimte als plek van ontmoeting en activiteiten meegenomen. Helaas, het budget is niet voldoende om het schoolerf direct in te richten. Dat geldt ook voor de aanleg van de Rommelschuur voor het groenvak.  De school hoopt dat de gemeente alsnog oplossingen zal vinden om deze publieke ruimte op tijd in te richten. Daarbij onderzoekt zij in hoeverre de leerlingen in het kader van het praktijkleren op een educatieve wijze hierbij kunnen worden ingeschakeld.

Drie jaar zijn wij verder na de eerste studieopdracht. Studio Huijgens heeft in samenwerking met het Bureau NZ met overtuiging gewerkt aan deze uitdaging. In augustus 2020 zal de nieuwe praktijkschool in gebruik worden genomen. Een mijlpaal voor deze leerlingen en het schoolteam, die wij allen een mooie school toewensen. Zij verdienen het om alle kansen te krijgen om straks ‘zo zelfstandig en volwaardig mogelijk deel te nemen aan de samenleving’.

Voor de stichting Mevrouw Meijer is de oplevering van deze praktijkschool van het Grotius College ook een bijzonder moment. Hun inspanningen om bestaande scholen niet verloren te laten gaan en zo de diversiteit in het scholenbestand te behouden heeft weer een resultaat opgeleverd.

Studio Huijgens, Liesbeth Janson, architect.

De praktijkschool in het kort:

• Opdrachtgever:  Grotius College en de Gemeente Delft
• Ontwerpend Onderzoek: 2016
• Opdracht ontwerp: 2017 – 20170314 Studie PRO Grotius SH-gecomprimeerd
• Start bouw: 2019
• Oplevering: 2020
• Projectmanagement: Multical, Rotterdam
• Aannemer: Van Wijnen
• Aanneemsom: 5 miljoen incl. btw
• Oppervlakte school: 2400 m2 GO
• Theorielokalen: 11
• Praktijklokalen: 10
• Leerlingen: ca. 200
• Duurzaamheid:
  • Hoogwaardige isolatie bouwkundige schil, gevel en dak
  • Accoya gevelkozijnen
  • Verwarmingsinstallatie: Gasloos
• Pro Grotius grote ronde ochtendzon , Hier kunt u een animatie downloaden.